Wat Is Een Hedgefonds? Uitgelegd [Betekenis 2024]

Wie de financiële pagina’s van de krant wel eens openslaat, komt diverse termen tegen die je misschien wel wat zeggen, maar waar je toch niet compleet bekend mee bent. Een hedgefonds (in het Nederlands soms ook wel hefboomfonds genoemd) is zo’n term. In dit artikel leggen we je uit wat daar nu precies mee wordt bedoeld, wat deze fondsen precies doen en waarom zij bij veel mensen zo omstreden zijn.

Belangrijke disclaimer vooraf:
Dit is géén financieel advies. Speculeren is riskant, geeft verlies en moet alleen gedaan worden met geld dat je bereid bent te verliezen. Handelen, speculeren en beleggen is namelijk geen inkomstenbron, maar een riskante speculatie die gespreid moet worden om verliezen te beperken. Uitsluitend jijzelf bent hier verantwoordelijk voor. Volledige disclaimer.

Wat is een hedgefonds?

Een hedgefonds is feitelijk niets meer of minder dan een beleggingsfonds, maar dan met relatief veel vrijheid om naar eigen inzicht te handelen. In het fonds wordt door investeerders geld gelegd, waarna het fonds met dat geld de beurs opgaat.

Beheerder

Het geld van het hedgefonds wordt beheerd en belegd door een beheerder, die daarvoor een zogenoemde ‘performance fee’ ontvangt. Hoe beter het fonds dus presteert, hoe lucratiever het voor de beheerder is. Soms investeert de beheerder zelf ook in zijn eigen fonds.

Hoge instap

De meeste hedgefonds worden gefinancierd door rijke beleggers. Er geldt dan ook vaak een hoge instap. Om in een hedgefonds toegelaten te worden, wordt bijvoorbeeld geëist dat je 100.000 of zelfs 1 miljoen (of nog hogere bedragen) inlegt. Een gemiddelde kleine, particuliere belegger is dan ook vaak niet welkom in veel hedgefonds, wat er ook wel voor zorgt dat hedgefonds een zekere ‘rijkeluis’ uitstraling hebben.

Geldbeheer en risicobeperking

Hoe dan ook gaat er door die hoge instap veel geld rond in een dergelijk fonds. Op dit geld probeert het fonds een goed rendement te halen, maar bovenal risico zoveel mogelijk af te dekken. Het ‘hedgen’ betekent dan ook dat er ook in een dalende markt zo weinig mogelijk geld zal worden verloren voor de inleggers. Meestal is het behalen van een optimaal rendement dan ook niet de eerste intentie van een hedgefonds, al zijn hier wel uitzonderingen op.

Strategieën van een hedgefonds

Om de risico’s voor hun investeerders zo veel mogelijk te beperken, hebben hedgefondsen verschillende strategieën tot hun beschikking. Omdat het belangrijk is goed door te dringen tot de kern van het idee van dergelijke fondsen, zetten we hier de belangrijkste op een rijtje.

Distressed security

Deze engelse term (er zullen er nog de nodige volgen) wil zeggen dat een hedgefonds op zoek gaat naar een bedrijf in de (financiële) problemen, om juist hierin te investeren. Het neemt bijvoorbeeld een deel van haar leningen over. Je zult je misschien afvragen waarom je dat nu zult doen. Wel: stel, het bedrijf komt er weer bovenop, en kan de leningen (tegen een hoog rentetarief) toch nog afbetalen. Het hedgefonds profiteert hier dan van. Uiteraard zal het wel voldoende vertrouwen in het bedrijf moeten hebben, dat het de zaken nog ten goede kan keren. Deze strategie is niet zonder risico’s, maar kan een hoge opbrengst opleveren als het lukt.

Equity long-short

Misschien wel de meest gebruikte strategie van een gemiddeld hedgefonds. Het fonds combineert dan de aankoop van aandelen waarvan ze denken dat ze zullen stijgen (ze gaan zogenoemd ‘long’ op deze aandelen) en zet tegelijkertijd in op een koersdaling bij andere aandelen. Eventuele fluctuaties van de complete markt worden op deze manier mooi gebalanceerd.

Globale macro strategie

In deze strategie houdt het fonds alle wereldlijke trends en omstandigheden goed in te gaten, om erachter te komen hoe deze de markt zullen beïnvloeden. Er zijn drie vormen van macro strategie te onderscheiden:

Valuta-strategie
Rente-strategie
Beurs-strategie

Het hedgefonds houdt ontwikkelingen in deze drie (vaak een combinatie) op macrogebied goed in de gaten, om hierop te kunnen anticiperen.

Absolute return

Bij een absolute return strategie is het idee om onder alle omstandigheden, of het nu economisch goede of slechte tijden zijn, een positief rendement te halen. In zo’n geval gaat het vaak niet om het optimaliseren van het rendement, maar een zo zeker mogelijke vorm van rendement over een zeer lange periode, waardoor de inleggers hun kapitaal elk jaar verder zullen zien groeien.

Fixed income arbitrage

Een arbitrage-systeem maakt gebruik van kleine, soms minieme prijsverschillen tussen bijvoorbeeld diverse soorten obligaties. Door handig van deze verschillen gebruik te maken kan het hedgefonds hier een kleine marge op pakken. Er zit weinig risico in deze strategie, maar ze levert ook relatief weinig op.

Fusie arbitrage

Bij een op handen zijnde fusie of overname kan een hedgefonds aan beide kanten van de deal een positie innemen, om zo te profiteren van marges die gaan ontstaan. Dit is wel risicovoller dan fixed income arbitrage, omdat een fusie soms simpelweg niet doorgaat.

Converteerbare arbitrage

Dit is een vorm van arbitrage waarin het fonds zowel investeert in de schuld van het bedrijf als in het eigen vermogen. Beide investeringen houden elkaar als het ware in evenwicht. Met name in een markt met veel fluctuaties kan er al snel een mooie marge ontstaan. Nadeel is wel dat deze arbitrage afhankelijk is van diezelfde markt, en dat brengt de nodig risico’s met zich mee.

Bezwaren tegen hedgefonds

We hebben gezien hoe de diverse hedgefondsen een optimaal resultaat proberen te behalen voor hun investeerders. Daar lijkt niks mis mee te zijn, maar toch worden zij vaak bekritiseerd. Hieronder geven we je daar een aantal redenen voor. Beoordeel zelf of je het er mee eens bent.

Profiteurs van miserie

Omdat een hedgefonds risico’s probeert te beperken, zet zij in haar systematiek onder andere vaak in op een koersdaling. Bij een beurskrach of faillissement zijn het dan ook vaak de hedgefondsen (en haar soms puissant rijke investeerders) die overeind blijven of zelfs profiteren, terwijl de particuliere belegger zijn zuurverdiende spaarcentjes in rook op ziet gaan.

Destabiliserende werking van hedgefondsen

Hedgefondsen zijn geen ‘normale’ beleggers, die met de markt meebewegen. Juist omdat ze vaak inzetten op koersdalingen en via systemen als arbitrage hun geld proberen binnen te schrapen, zijn zij regelmatig een destabiliserende factor op de financiële markt. Dit zorgt nog wel eens voor ergernis onder ‘reguliere’ beleggers.

Te veel macht

Omdat er nogal wat financiële draagkracht achter de hedgefondsen schuil gaat, spreken zij een stevig woordje mee bij vele aandeelhoudersvergaderingen. Hierin willen ze nog wel eens hun zin doordrukken, om daar zelf (en niet zozeer het bedrijf) beter van te laten worden. Het hedgefonds heeft immers niet, zoals een gemiddelde aandeelhouder, het succes van het bedrijf voor ogen, maar het succes van het fonds. Dit kunnen twee hele andere, en soms zelfs tegengestelde zaken zijn.

Gebrekkige transparantie

Dit alles zorgt ervoor dat veel mensen huiverig zijn voor de macht van hedgefondsen. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft inmiddels de nodige regelgeving opgesteld, maar voor de gewone belegger blijft een hedgefonds toch vaak een wat aparte speler in het speelveld van de financiële wereld.

Investeren in een hedgefonds?

Je hebt hierboven kunnen lezen wat een hedgefonds is, hoe zij haar geld verdient en wat eventuele bezwaren tegen hun werkwijze zijn. Maar nu de hamvraag: moet jij ook investeren in een dergelijk fonds? We zetten een aantal belangrijke vragen op een rij, die je van tevoren moet beantwoorden.

Wat is de inleg?

Zoals gezegd: sommige hedgefonds hebben een bizar hoge inleg, soms wel tot miljoenen euro’s. Wij kunnen ons voorstellen dat je dat niet zomaar op de bank hebt staan. Maar er zijn ook andere fondsen, waar je al voor een paar duizend euro in kan stappen.

Wat zijn de kosten?

Uiteraard ben je aan je hedgefonds bepaalde kosten kwijt. Zij zorgen tenslotte voor je geld en voor je rendement. Als je wat meer onderzoek doet, blijkt dat de kosten nog wel eens willen variëren. Meestal liggen deze tussen de 1 en 3 %. Met andere woorden: als jij pak hem beet 10.000 euro hebt geïnvesteerd, betaal je aan kosten jaarlijks tussen de 100 en 300 euro. Maar dat is nog niet alles. Als een fonds het goed doet, moet je vaak over de winst die je behaalt ook nog een gedeelte afdragen aan het fonds. Lees dus goed de voorwaarden door, voordat je je centjes aan een hedgefonds overdraagt.

Hoe makkelijk kan ik uitstappen?

Als je eenmaal in je hedgefonds heb geïnvesteerd, wil je er misschien ook wel weer eens uit. Meestal is dit geen enkel probleem, en kun je elke dag opzeggen. Maar, en let nu goed op: er zijn ook hedgefondsen waar je dat maar 1x per jaar kunt doen. Ben je niet op tijd, dan zit je dus nog een jaar aan je fonds vast. En niet alleen dat: een hedgefonds kan ook besluiten ‘op slot’ te gaan. Dat betekent dat het gedurende die tijd niet mogelijk is om eruit te stappen. Ook hier weer geldt het adagium: lees goed de kleine lettertjes.

Of je uiteindelijk wel of niet besluit om hierin te investeren, is uiteraard geheel aan jou. Er zijn zeker voordelen te verzinnen. Zo zijn hedgefondsen ook in een neergaande markt vaak nog winstgevend en is het risico van je investering op het oog dus relatief klein. Verder haalt het fonds je al het werk uit handen: een eenmalige investering voldoet en het fonds doet, als het goed is, vervolgens zijn werk. Maar nadelen zijn er ook. Er kan een hoge instap zijn, en een hedgefonds is niet zonder kosten. Ook vinden veel mensen de werkwijze van dergelijke fondsen maar schimmig. Als jij daar echter geen problemen mee hebt, kan een hedgefonds een goede optie zijn om in te investeren.