Wat Zijn Preferente Aandelen? Betekenis & Uitleg

Iedereen weet inmiddels wel wat aandelen zijn: tegen een bepaald bedrag word je in feite mede-eigenaar van een bedrijf, al is het maar voor een heel klein stukje. Niet veel mensen weten dat er ook nog zoiets bestaat als ‘preferente aandelen’. Dit betekent letterlijk: bevoorrechte aandelen. In dit artikel gaan we in op de betekenis van dergelijke aandelen, hun voor- maar zeker ook hun nadelen.

Belangrijke disclaimer vooraf:
Dit is géén financieel advies. Speculeren is riskant, geeft verlies en moet alleen gedaan worden met geld dat je bereid bent te verliezen. Handelen, speculeren en beleggen is namelijk geen inkomstenbron, maar een riskante speculatie die gespreid moet worden om verliezen te beperken. Uitsluitend jijzelf bent hier verantwoordelijk voor. Volledige disclaimer.

Wat zijn preferente aandelen?

Een bedrijf kan ervoor kiezen om preferente aandelen uit te geven, waarbij de aandeelhouder een aantal extraatjes voorgeschoteld krijgt. Dit is niet altijd een keuze uit luxe: juist bedrijven die snel een kapitaalinjectie nodig hebben om het hoofd boven water te houden willen nog wel eens overgaan tot het uitgeven van preferente aandelen.

Meestal worden deze aandelen overigens niet door individuele beleggers gekocht, maar door instellingen en fondsen. Ze zijn door haar opzet, waar we hieronder verder over zullen spreken, in feite een combinatie van aandelen en obligaties.

Soorten preferente aandelen

Er zijn diverse soorten preferente aandelen. Het kan gaan om financieringspreferente aandelen, beschermingspreferente aandelen en cumulatief preferente aandelen. Klinkt misschien ingewikkeld, maar hieronder gaan we deze begrippen allemaal uitleggen.

Financieringspreferente aandelen

De term zelf zegt het eigenlijk al: deze aandelen worden door een bedrijf uitgegeven om de onderneming te kunnen financieren. Om aandeelhouders over de streep te trekken is er een vast rendement dat zal worden uitgekeerd, gebaseerd op de complete markt en niet zozeer het bedrijfsresultaat. Wel is het zo dat rendement pas daadwerkelijk wordt uitbetaald als het bedrijf echt winst is gaan maken.

Beschermingspreferente aandelen

De zakenwereld is keihard: soms dreigt een overname van een bedrijf, terwijl het daar zelf helemaal niet op zit te wachten. We noemen dat een vijandige overname. Om deze te voorkomen, kan een bedrijf besluiten om beschermingspreferente aandelen uit te geven. Deze geven bijvoorbeeld extra stemrecht bij bepaalde bestuurlijke beslissingen. Op deze manier kan een bedrijf trachten baas in eigen huis te blijven.

Cumulatief preferente aandelen

Een hele mondvol, waardoor we ook wel van ‘cumprefs’ spreken. Ze zijn vergelijkbaar met de eerder genoemde financieringspreferente aandelen, met dat verschil dat bij de cumprefs er niet alleen rendement wordt uitgekeerd op het moment dat het bedrijf winst maakt (in die zin zijn beide soorten preferente aandelen hetzelfde), maar wordt op dat moment tevens rendement uitgekeerd over de periode dat het bedrijf nog geen winst maakt. Met terugwerkende kracht krijgen de houders van cumprefs dus extra uitbetaald, en dan ook nog met voorrang op de overige aandeelhouders.

Converteerbare preferente aandelen

Dit speciale type preferente aandelen kan door de aandeelhouder worden omgezet in (een bepaald aantal) normale aandelen. Dit mag normaal gesproken alleen op het moment dat het (bestuur van het) betreffende bedrijf hiermee akkoord gaat, al zijn er ook converteerbare preferente aandelen die automatisch overgaan in normale aandelen op een vooraf afgesproken tijd.

Voordelen preferente aandelen

Je hebt hierboven tussen de regels door misschien al een paar voordelen van preferente aandelen kunnen ontwaren. Nu gaan we deze stuk voor stuk bijlangs.

Voorrang bij faillissement

Uiteraard wil je niet dat het bedrijf waar jij in hebt geïnvesteerd, failliet gaat. Maar als dit toch gebeurt, heeft het hebben van preferente aandelen wel enige voordelen. Het is dan namelijk zo dat, mocht er na het betalen van de schuldeisers nog geld over zijn, jij eerst je geld krijg, nog voor de normale aandeelhouders. Je kunt daardoor kortom net aan de juiste kant van de score terechtkomen, al is een faillissement ook voor preferente aandeelhouders vrijwel altijd slecht nieuws.

Het uitkeren van dividend

Dividend is voor preferente aandelen van groot belang. Zeker voor de cumprefs, maar ook voor de financieringspreferente en beschermingspreferente aandelen. We schreven al eerder dat dit dividend niet afhankelijk is van de winst van de onderneming, maar van de markt (er wel van uitgaande dat de onderneming winst maakt). Met andere woorden: ongeacht het bedrijfsresultaat kun je elk jaar een vast dividendpercentage verwachten, zolang het bedrijf maar wel winst maakt. Op deze manier weet je precies waar je aan toe bent.

De zogenoemde ‘dubbele deling’

Dividend is dus echt het key begrip voor de aandeelhouder van preferente aandelen. In sommige gevallen is het zelfs zo dat preferente aandelen dubbele dividend krijgen uitbetaald. Let op: dit is niet altijd zo, maar het kan dus wel degelijk voorkomen. We noemen dat de dubbele deling. Een mooi voordeeltje.

Nadelen preferente aandelen

De voordelen van preferente aandelen zullen je inmiddels wel duidelijk zijn. Een vast dividend en voorrang bij een faillissement. Je vraagt je misschien af waarom niet iedereen dan preferente aandelen aanschaft. Waarom zijn particuliere beleggers hier niet volop mee bezig? Om deze vragen te beantwoorden, moeten we kijken naar de nadelen van preferente aandelen.

Een vast dividend

Elk voordeel heeft zijn nadeel, zei een groot filosoof al eens. Zo is het ook met het vaste dividend van de preferente aandelen. Want als deze onafhankelijk is van het (positieve) bedrijfsresultaat, is dat voordelig als dit resultaat wat achterblijft bij de markt, maar juist nadelig als het bedrijf het juist heel goed doet. In dat geval zal het bedrijf misschien besluiten tot het uitgeven van extra dividend, waar de ‘gewone’ belegger wel van profiteert, maar de preferente belegger niet: hij heeft immers al zijn vaste dividend ontvangen. De zekerheid van het preferente aandeel is in zo’n geval dus eerder een nadeel dan een voordeel.

Beperking van stemrecht

Tenzij je een beschermingspreferent aandeel in handen hebt, heb je met een preferent aandeel geen stemrecht in belangrijke zaken die het bedrijf aangaan. Dit geldt overigens niet alleen voor financieringspreferente aandelen en cumprefs, maar ook voor sommige normale aandelen. Als je niet alleen een deeltje van het bedrijf wilt bezitten, maar ook daadwerkelijk over het beleid mee wilt praten, is het dus goed je daarover van tevoren goed in te laten lichten.

Weinig handel

Een groot deel van de fun van aandelen is natuurlijk het verhandelen: de markt opgaan, met je beste vermogen de aan- en verkopen doen en als het goed is in het proces een fijne winst meepakken. Met preferente aandelen ligt het allemaal wat anders. Zoals we al eerder zagen, worden deze vooral voor hun dividend aangeschaft en minder voor de handel. Dit is zeker in Nederland het geval (in bijvoorbeeld de VS is de handel in preferente aandelen veel gebruikelijker). Er zijn dan ook niet heel veel Nederlandse bedrijven die op dit moment preferente aandelen op de markt hebben. Door deze schaarste is de handel hierin feitelijk van secundair belang. Een preferent aandeel koop je dus niet zozeer voor de handel of speculatie, maar voor de zekerheid van een vast dividend.

Preferente of toch gewone aandelen aanschaffen?

Nu je precies weet wat preferente aandelen zijn en je de voor- en nadelen van dergelijke aandelen hebt gelezen, twijfel je misschien over het aanschaffen van zulke aandelen. Vandaar dat we aan het eind van dit artikel de preferente aandelen nog eens tegenover gewone aandelen zetten. Waar zitten de verschillen?

De koers

We weten allemaal dat aandelenkoersen kunnen stijgen en dalen. Voor preferente aandelen geldt alleen een andere koers dan ‘gewone’ aandelen, zij stijgen en dalen dus op een andere manier. Hierdoor is de waarde van dergelijke aandelen minder afhankelijk van de markt. Dit betekent: minder grote stijgingen, minder snelle dalingen. Oftewel: minder risico, maar ook minder potentiële winst.

Het dividend

We hebben het in dit artikel ondertussen al een aantal keer gehad over dividend, en met een reden. Preferente aandeelhouders krijgen voorrang bij het uitbetalen van dividend, en hun rendement is vaak ook hoger (denk aan de dubbele deling) en zeker stabieler. Aan de andere kant kan de dividend voor gewone aandeelhouders weer hoger zijn op het moment dat het bedrijf het goed doet. Dit is dus een afweging die je zelf moet maken. Gaat het bedrijf waarin je wilt investeren het de komende tijd beter doen dan de markt?

Al dan niet stemrecht

Misschien is stemrecht voor de gemiddelde particuliere belegger niet het grootste breekpunt om wel of niet aandelen aan te schaffen, maar voor de wat grotere belegger (bijvoorbeeld een fonds) kan dit van groot belang zijn. De stelregel is dat houders van gewone aandelen wel, en houders van preferente aandelen niet stemrecht hebben, maar voor beide gevallen gelden uitzonderingen. Denk maar eens aan de beschermingspreferente aandeelhouders. Als meepraten over en in het bedrijf voor jou als aandeelhouder belangrijk is, laat je hierover vooraf dan goed voorlichten.

Positie bij faillissement

Als een bedrijf failliet gaat, zal het eerst de schuldeisers moeten afbetalen. Denk aan de belastingdienst, of de leveranciers. Blijft er dan nog geld over, dan vloeit dit naar de aandeelhouders, tenslotte op papier de eigenaren van het bedrijf. Als je preferente aandelen hebt, kom je daarbij eerst aan de beurt, voor de gewone aandeelhouders. Ook dit is dus weer een risicoverminderend element aan preferente aandelen.